تفسیر عاصمتفسیر عاصم اثر ابوبکر عاصم (م ۱۲۷ یا ۱۲۸ ق) فرزند ابی النجود بهدالله اسدی کوفی از مفسران شیعه و یکی از قراء هفت گانه معروف قرن دوم هجری. ۱ - معرفی اجمالی مؤلفعاصم بن ابی النجود بهدالله ایرانی تبار و از هم پیمان‌های قبیله بنی اسد بود. او فنون قرآن کریم و قراءات را از عبدالرحمن سلمی فرا گرفت. سـلمی خود از شاگردان حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) بود و در علوم قرآن مخصوصا در قراءات مقام شامخی داشت. او مورد وثوق سنی و شیعه می‌باشد. ۲ - روایات تفسیر عاصمو نـیـز دو روایت در تفسیر و قراءات عاصم مشهور است نخست روایت حفص بن سلیمان بزاز که فـرزنـد هـمـسـر دوم او بـود و روایـت دوم : ابی بکر بن عیاش حفص می‌گوید که عاصم به من می‌گفت قرائتی را که به تو آموختم همان قرائتی است که از عبدالرحمن سلمی فراگرفتم و او از حـضـرت امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام) روایت کرده است و هر آنچه را که به ابوبکر بن عیاش آموختم همان قرائتی است که از زربن حبیش فراگرفتم و او از ابن مسعود نقل می‌کند. ۳ - ویژگی‌های تفسیرتـفـسـیـر مـورد بحث به زبان عربی است و در اکثر تفسیرهای عامه و خاصه مخصوصا در قسمت قـراءات ذکـر شـده اسـت و مـورد اعتماد فحول علمای شیعه می‌باشد، علامه حلی در کتاب خود المنتهی می‌نویسد: بهترین قراءات نزد من قراءت عاصم از طریق روایت ابوبکر عیاش می‌باشد. این تفسیر در کتب فقهی امامیه کتاب صلاة باب قراءات بسیار نقل شده است. بحرالعرفان بسیاری از باب قراءات از عاصم نقل کرده است. ابن ندیم در الفهرست عاصم را در طبقه سوم کوفیان بعد از یحیی بن وثاب یاد کرده است. ۴ - وفات عاصموفات او را سال ۱۲۸ ق ضبط نموده است. ۵ - معروفیت قرائت عاصمهمچنین آیت‌الله خوئی در معجم رجال الحدیث می‌گوید یکی از قاریان هفتگانه مشهور می‌باشد و نـیـز قـرائت او از طـریق حفص بسیار معروف است و هرچه از مصاحف قدیم و جدید را مشاهده نموده‌ام تمامی آنها رسم الخط خود را بر مبنا و اساس قرائت عاصم نهاده‌اند. [۳]
صدر، سیدحسن، تاسیس الشیعة لعلوم الاسلام، ص۳۴۶-۳۴۷.
[۸]
مدرس، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۴، ص۴۳۶-۴۳۷.
[۱۱]
برغانی، محمدصالح بن محمد، موسوعة البرغانی فی فقه الشیعة، ج۷، ص۲۷۲-۲۷۷.
[۱۴]
قزوینی، رازی، عبدالجلیل بن ابوالحسین، النقض، ص۲۱۳.
۶ - پانویس
۷ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن دوم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۳/۵. |